Το Γραφείο Κλιματικής Ουδετερότητας αποτελεί πρωτοβουλία του Δήμου μας μέσω του Ευρωπαϊκού προγράμματος “twin cities” και έχει ως βασικό στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές. Ο ρόλος του θα είναι ο σχεδιασμός, η παρακολούθηση και η υλοποίηση των δράσεων που απαιτούνται για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, η οποία επιτυγχάνεται με την εξισορρόπηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω απορρόφησης ή μείωσής τους. Επιπλέον, το Γραφείο θα προωθεί βιώσιμες πρακτικές σε τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η διαχείριση απορριμμάτων, και άλλοι, στοχεύοντας στη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα του Δήμου.
Η δημιουργία του Γραφείου Κλιματικής Ουδετερότητας έχει εγκριθεί με απόφαση του Δημάρχου, αποτελώντας ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της δέσμευσης του Δήμου μας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Το Γραφείο θα λειτουργεί ως κεντρικός συντονιστής για τις πρωτοβουλίες κλιματικής ουδετερότητας, ενώ θα συνεργάζεται στενά με διάφορους φορείς, οργανισμούς, επιχειρήσεις και την τοπική κοινότητα για την επίτευξη των στόχων του.
O Δήμος Παλαιού Φαλήρου έχει αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενεργειακής διαχείρισης, με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε δημόσιες εγκαταστάσεις, υποδομές και κοινόχρηστους χώρους. Σε όλα τα δημοτικά κτίρια και εγκαταστάσεις καθιερώνονται δείκτες απόδοσης ενέργειας, ενώ προωθείται η βέλτιστη χρήση ενέργειας, με σκοπό τη μείωση της σπατάλης και των εκπομπών ρύπων. Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, που αποτελούν σημαντικό κομμάτι της πόλης, είναι απαραίτητη τόσο για τη βελτίωση της απόδοσης όσο και για την αισθητική τους ανανέωση, δεδομένου ότι τα κτίρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση ευθύνονται για το 40% της ενεργειακής κατανάλωσης και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) και τις εθνικές δεσμεύσεις, όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να έχουν μηδενικές εκπομπές ρύπων από το 2028, ώστε να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050. Ταυτόχρονα, οι υπάρχουσες κατοικίες θα πρέπει να αναβαθμιστούν σε τουλάχιστον ενεργειακή κατηγορία Ε έως το 2030 και στη συνέχεια στη βαθμίδα D μέχρι το 2033. Η ενεργειακή κλίμακα κυμαίνεται από το Α έως το G, με το G να αφορά το 15% των κτιρίων με τη χειρότερη ενεργειακή απόδοση. Οι αλλαγές αυτές αφορούν επίσης, μη οικιστικά και δημόσια κτίρια, τα οποία θα πρέπει να αναβαθμιστούν έως το 2027 και το 2030 αντίστοιχα.
Για να καταστούν τα κτίρια πιο φιλικά προς το περιβάλλον, πρέπει να βελτιωθούν οι μέθοδοι κατασκευής των νέων κτιρίων και να ανακαινιστούν τα υφιστάμενα, καθώς θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται για πολλά ακόμα χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου προχωρά στις απαραίτητες διαδικασίες για την ενεργειακή αναβάθμιση των δημοτικών και δημόσιων κτιρίων. Παράλληλα, ενθαρρύνει τους πολίτες να αξιοποιήσουν τα εθνικά προγράμματα στήριξης και χρηματοδοτήσεων για να προχωρήσουν στην ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση των ιδιοκτησιών τους.
Ο Δήμος προωθεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε σχολεία και δημόσια κτίρια
Ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου υιοθετεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στα σχολεία και τα δημόσια κτίρια της περιοχής. Με κύριο στόχο τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, προχωρά σε δράσεις εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων και άλλων ανανεώσιμων τεχνολογιών στις δημοτικές υποδομές. Αυτές οι πρωτοβουλίες εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης, το οποίο στηρίζεται σε χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε σχολεία και δημόσια κτίρια όχι μόνο μειώνει τα λειτουργικά έξοδα του Δήμου, αλλά και προάγει την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών, ειδικά των μαθητών, που εκτίθενται στις τεχνολογίες αυτές καθημερινά. Επιπλέον, ο Δήμος αναπτύσσει προγράμματα ευαισθητοποίησης για την ενέργεια και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, με στόχο τη δημιουργία μιας ενεργειακά αυτόνομης και πιο πράσινης πόλης.
Αυτές οι πρωτοβουλίες καθιστούν τον Δήμο πρωτοπόρο στην ενεργειακή μετάβαση σε τοπικό επίπεδο, συμβάλλοντας σημαντικά στους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στην προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές.
Ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου έχει ενσωματώσει στην πολιτική του στρατηγικές για την Διαχείριση Αποβλήτων και Νερού που προάγουν την αρχή της κυκλικής οικονομίας. Μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις, εφαρμόζονται προγράμματα ανακύκλωσης με σκοπό τη μείωση των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ), ενώ παράλληλα ενισχύεται η ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Η διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το σκέλος της αύξησης της ανακύκλωσης και της μείωσης της ταφής αποβλήτων, καθώς η ταφή επιβαρύνει σημαντικά το περιβαλλοντικό ισοζύγιο.
Η κυκλική οικονομία είναι απαραίτητο στοιχείο αυτής της προσπάθειας, καθώς συμβάλλει στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Σύμφωνα με την έκθεση Circularity Gap Report 2021, τα δύο τρίτα των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου συνδέονται με τη διαχείριση υλικών. Εάν διπλασιαζόταν η κυκλικότητα της παγκόσμιας οικονομίας από το 8,6% που είναι σήμερα, θα μπορούσε να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 2°C. Η κυκλική οικονομία καλύπτει διάφορους τομείς, όπως τα πλαστικά, τις συσκευασίες, τα ηλεκτρονικά προϊόντα, τις μπαταρίες, τα υπολείμματα τροφίμων και τις παλιές συσκευές.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, είναι κρίσιμη η αλλαγή της καθημερινής συμπεριφοράς των πολιτών, ειδικά όσον αφορά τη διαλογή αποβλήτων στην πηγή. Ο Δήμος έχει λάβει πρωτοβουλίες σε αυτό το πλαίσιο, όπως η προμήθεια καφέ κάδων για τα οργανικά απορρίμματα (υπολείμματα τροφίμων) και η διάθεση πληροφοριών στους πολίτες μέσω της ιστοσελίδας του για τη σωστή χρήση τους. Επίσης, έχει δημιουργηθεί ένας ψηφιακός χάρτης που υποδεικνύει τις τοποθεσίες των κάδων για την καλύτερη εξυπηρέτηση των δημοτών.
Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν τη δημιουργία ολοκληρωμένων συστημάτων ανακύκλωσης και την ευαισθητοποίηση των πολιτών για την ορθή διαχείριση των αποβλήτων, προκειμένου να μειωθούν οι ποσότητες που καταλήγουν στους χώρους ταφής. Επιπλέον, δίνεται έμφαση στην επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την εξοικονόμηση πόρων.
Στη διαχείριση νερού, ο Δήμος εφαρμόζει πρακτικές που αποσκοπούν στη βέλτιστη αξιοποίηση των υδάτινων πόρων, όπως η συλλογή όμβριων υδάτων και η χρήση τεχνολογιών που μειώνουν την κατανάλωση νερού στα δημόσια κτίρια και τις υποδομές. Με αυτές τις πρωτοβουλίες, ο Δήμος επιδιώκει να διασφαλίσει την αειφόρο διαχείριση των υδάτινων πόρων και να μειώσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κατανάλωσης νερού.
Σημειώνεται πως ο Δήμος έχει εντάξει μια σειρά μελετών και έργων σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα όπως ΕΣΠΑ, ΟΧΕ, κλπ
Οι παραπάνω δράσεις, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, ενισχύουν την ανθεκτικότητα της πόλης απέναντι στις κλιματικές αλλαγές, προάγοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου προχωρά σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος, με κεντρικό στόχο την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Η προσέγγιση αυτή επικεντρώνεται σε δύο βασικούς άξονες: την αναβάθμιση του δημόσιου χώρου και την προώθηση των βιώσιμων μεταφορών. Μέσω εκτεταμένων παρεμβάσεων σε πάρκα, πλατείες και άλλους δημόσιους χώρους, ο Δήμος επιδιώκει να ενισχύσει τη λειτουργικότητα και την αισθητική των αστικών τοπίων. Τα έργα αυτά περιλαμβάνουν αναπλάσεις χώρων πρασίνου, βελτίωση των υποδομών αναψυχής και αύξηση των περιοχών όπου οι πολίτες μπορούν να περπατούν και να απολαμβάνουν το φυσικό περιβάλλον. Οι παρεμβάσεις αυτές εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σχέδιο που στοχεύει στη μείωση της αστικής θερμικής νησίδας, τη βελτίωση του μικροκλίματος της πόλης και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας.
Ταυτόχρονα, με τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ο Δήμος εκπονεί το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ), το οποίο αποτελεί μια από τις βασικές κατευθύνσεις για την επίτευξη ενός νέου μοντέλου χωρικής ανάπτυξης. Το ΤΠΣ περιλαμβάνει χωρικές προτάσεις που προάγουν τη βιωσιμότητα, την ανθεκτικότητα στις κλιματικές αλλαγές και την ενσωμάτωση σύγχρονων αρχών πολεοδομικής ανάπτυξης. Στόχος είναι η δημιουργία μιας πόλης φιλικής προς το περιβάλλον και τους πολίτες, με αυξημένες πράσινες υποδομές και καλύτερη χρήση των πόρων.
Η προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής του Δήμου. Το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) στοχεύει στη μείωση της εξάρτησης από τα αυτοκίνητα και στην προώθηση εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης, όπως η χρήση ηλεκτρικών οχημάτων, ποδηλάτων και η περαιτέρω βελτίωση των δημόσιων μέσων μεταφοράς.
Μέσα από το ΣΒΑΚ, ο Δήμος ενθαρρύνει τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη υποδομών φόρτισης και την ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών με πράσινες τεχνολογίες. Επίσης, δίνεται έμφαση στη δημιουργία ποδηλατοδρόμων και πεζοδρόμων, που θα επιτρέψουν στους πολίτες να κινούνται με ασφάλεια και άνεση. Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια πόλη «ανθρώπινη», όπου η μετακίνηση γίνεται πιο φιλική προς το περιβάλλον και τους κατοίκους, με μειωμένη κυκλοφοριακή συμφόρηση και καλύτερη ποιότητα αέρα.
Η συνολική αυτή προσέγγιση επιδιώκει να διαμορφώσει το Παλαιό Φάληρο ως πρότυπο αστικής ανάπλασης και βιώσιμης κινητικότητας, με σεβασμό στο περιβάλλον και τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.
Η αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, η μείωση της ρύπανσης και η βελτίωση του μικροκλίματος, τόσο σε επίπεδο θερμοκρασίας όσο και ηχητικής άνεσης, συμβάλλουν ουσιαστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της υγείας των πολιτών. Παράλληλα, η ενίσχυση της «ενεργής» μετακίνησης, όπως η χρήση ποδηλάτου και το περπάτημα, μειώνει τις εκπομπές ρύπων, ενώ ταυτόχρονα προάγει τη σωματική ευεξία. Η αύξηση των πράσινων χώρων συντελεί στη μείωση των θερμοκρασιών και βελτιώνει την ποιότητα του αέρα, δημιουργώντας ένα πιο υγιεινό αστικό περιβάλλον. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι σημαντικές για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας, ενώ συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό των ζημιών και των θανάτων σε παγκόσμια κλίμακα.